Akne (Sivilce) Nedir?

 
Derimizde bulunana ve ana görevi derimizi nemlendirmek olan sebase bezlerin bir hastalığıdır. Bu bezler kıl kılıfı içine boşalır ve kıl gözeneklerinden deriye ulaşırlar. Şayet bu gözenekler tıkanırsa akne dediğimiz hastalık ortaya çıkar
Sebase bezler yüz, alın, göğüs, üst sırt ve omuzlarda yoğun bir şekilde bulunur. Dolayısı ile bu bölgeler hastalığın en sık görüldüğü alandır. 
Akne her yaştan insanı etkilemekle birlikte, en çok ergenlerde görülür Ergenlerin yaklaşık %70 i az veya çok akne ile karşılaşmaktadır. Ancak 25 ve 30 yaş üzeri bireylerde de akne başlayabilmekte veya başlamış akne devam edebilmektedir.
Klinikte sarı uçlu iltihaplı kızarıklar yanında beyaz ve siyah noktalar (bunlara kapalı ve açık komedon denir), deri altı nodül veya kistler şeklinde de görülebilmektedir.

Akne Nedenleri

 
Aknenin başlaması için öncelikler sebum üretiminin başlaması gerekir. Bu salgı bezi ergenlik döneminde androjen hormonlarının salgılanması ile aktif hale geçer. Şayet aşırı üretim olursa, gözenekler yağ, ölü deri hücreleri veya yağ bazlı kozmetikler gibi harici ürünler ile tıkanırsa akne oluşmaya başlar olaya tıkanan yerde bakterilerin çoğalması da eklenirse karşımıza iltihaplı lezyonlar çıkar.
Stres önemli faktörlerden birisidir. Primer akne sebebi olmasa da akneye yatkın kişilerde aknenin alevlenmesinde en önemli nedenlerden birisidir.
Yumurtalık kistleri, bayanlarda önemli bir akne nedenidir. Bu kişilerde androjen hormonu normalden fazla üretilmektedir.
Steroidler, hormon içeren ilaçlar, izoniazid, lityum, fenitoin ve aşırı B vitamini kullanımı gibi bazı ilaçlarda akneyi tetikler
Yoğun makyaj özellikle genç bayanlar için ön-nemli bir sorundur. Aknesi olan gençler akneyi kapatmak için daha fazla kapatıcı makyaj yapmakta ve kendi elleri ile akneyi daha da artırmaktadırlar.
Deri hijeninin bozulması, kirlilik, sivilceler ile çok oynama, sigara içimi ve hamilelik, risk artırıcı diğer faktörler arasında sayılabilir.  
Diyet ve akne arasında ispatlanmış bir ilişki bulunmuyor. Ancak yapılan son araştırmalar işlenmiş karbonhidrat tüketiminin ve aşırı süt tüketiminin özellikle de yarım yağlı, laktozsuz gibi işlenmiş süt ürünlerinin akneyi dolaylı olarak artırdığı gösterilmiştir.

 

Akne nezaman tedavi edilmelidir?

 

Akne tedavisi mutlaka erken dönemde başlanmalıdır. Erken yaşlarda hedef hastalığın tamamen yok edilmesi yerine iz bırakmayacak seviyede tutulması, azaltılması olmaktadır. Burada amaç aknenin kalıcı iz bırakmasına engel olmaktır Ancak hastanın yaşı ve gelişimine göre tam tedavi sağlayan ilaçlara geçiş sağlanır.

Tedavi seçenekleri nelerdir?

Aknenin şiddeti, tutulum yerleri, izin olup olmadığı, hastanın yaşı, uygulanacak tedaviyi belirler. Tedaviden kısa surede sonuç beklememek gerekir. Tedavi ortalama 3-6 ay sürebilir. Tedavi süreci boyunca kontrolleri aksatmamak tedavinin etkinliğini artıracaktır.
Tedavide cildin temizliği ve bakımı oldukça önemlidir. Deri bakımı ılık su ve deri pH’ına uygun temizleyici ürünler kullanılarak günde iki kez yapılmalıdır. Cildi aşırı kurutacak temizleme ürünleri kullanılmamalıdır. Su bazlı ürünler tercih edilmelidir
Akneli cildi fırçalamak, kaşımak, sivilceleri sıkmak veya jiletle tıraş olmak yüzde kalıcı izler bırakabilir. Ayrıca antibakteriyel sabunları da önermemekteyiz. Bunlar deri florasını bozacakları gibi ve deride tahriş ve aşırı kuruluk yaparlar.
 
Akneli ciltlerin de neme ihtiyacı olduğu göz ardı edilmemelidir. Yağsız nemlendiriciler, akneli cildi sakinleştirir ve rahatlatır. Ancak nemlendirici, yüzü yıkadıktan sonra hemen sürülmemeli, bir süre beklenmelidir. Çünkü yeni yıkanan deri gerildiği için ihtiyacından fazla nemlendirici emebilir.
Makyaj önerilmese de, mutlaka yapılacaksa, kapatıcı olmayan su-bazlı ürünler tercih edilmelidir. Makyaj süresi kısa turulmalıdır
 
Akne tedavisinde çok çeşitli topikal ve sistemik ilaçlar kullanılmaktadır
Hafif akne olgularında topikal krem ve jeller yeterliyken orta şiddette olgularda sistemik antibiyotikler ve kremlerle kombinasyon yapılabilir. Şiddetli olgularda ve önceki tedaviler ile düzelmeyen, iz bırakma eğiliminde olan olgularda ise sistemik izotretinoin tedavisine başlanabilir?
Kadın hastada akne ile birlikte adet düzensizlikleri, özellikle çene ve boyunda akne lezyonları, bölgesel tüylenmeler varsa hormonal tedavilerde düşünülebilir.

“Sivilce ergenlik döneminde normaldir, zamanla geçer, tedaviye gerek yok.” Söylemi çok yanlıştır.  Aksine erken dönemden itibaren takip edilmeli ve hastalığın seviyesine göre tedavi planlanmalıdır. Bu tedaviler kısa süreli değil uzun soluklu olmalıdır.

Akne izleri nasıl tedavi edilir?

Akne geç tedavi edildiğinde veya nadiren başlangıçtan itibaren skalara neden olabilmektedir. Maalesef oluşan skarların tedavileri çok kolay değildir ve birçok kişide ömür boyu kalacak bu skarlar psikososyal sorunlara neden olabilmektedir. Ama skar izlerini azaltmak için; Kimyasal soyma, İntralezyonel kortizon enjeksiyonu, Mikroiğneleme“roller” uygulamaları, Mikroiğneli radyofrekans (altın iğne), dolgu ve otolog yağ enjeksiyonları, Dermabrazyon ve lazeruygulamarı sayılabilir.